Recensie ‘Het Geluid van een Lichaam’

 

‘Maar weet je, we kunnen nergens anders heen. Misschien wel, maar komen we er nog niet op. Nee, dat kan niet, zei hij serieus.’ ‘Het Geluid van een Lichaam’ (mei 2024, Das Mag) van de Mexicaanse auteur Brenda Navarro komt binnen. Dit gesprek tussen broer en zus in het midden van het boek vat de pijn van de roman en van een heel systeem samen.
 

De verteller is een jonge Mexicaanse vrouw die met haar jongere broer Diego bij haar grootouders in Mexico woont. Hun mama vertrok naar Madrid op zoek naar werk en een beter leven. Na zeven jaar haalt ze ook haar kinderen naar Spanje, waar Diego zelfmoord pleegt. 

 

Nadat de verteller in Spanje aankomt, gaat ze aan het werk als huishoudhulp. Ze krijgt er woorden als “nutteloze huissloof”, “indiaan”, “bruut” naar haar hoofd geslingerd. Voorbijgangers op straat lopen tegen haar aan omdat ze haar niet zien, niet willen zien. De zinnen lezen als een lange gedachtegang. Hierin ligt een groot deel van de kracht van het boek. Het voelt bijna alsof je als lezer het hoofdpersonage wordt. Zo verplicht Navarro de lezer zich in het personage in te leven, te zien.

 

De naam van het hoofdpersonage wordt in tegenstelling tot die van haar broer en andere vrouwen in haar leven niet genoemd. Dit versterkt het gevoel dat wij als lezer de wereld vanuit haar ogen zien. Het duit ook op haar plaats in de wereld. Of net aan het gebrek hieraan.

Mexico, Ecuador, Colombia,… ‘Het Geluid van een Lichaam’ maakt deel uit van het verhaal van een regio waar vrouwen al tientallen jaren vaak als eerste van het gezin emigreren op zoek naar werk in de zorg. Het boek toont de gevolgen voor deze families. Families in stukjes. De luide lachscènes in het boek zijn een manier om deze stukjes te lijmen, maar de barsten blijven.
 

Vanaf de eerste pagina’s wordt je als lezer geconfronteerd met moeilijke thema’s: armoede, femicide en de rol van de vrouw in de Mexicaanse maatschappij. Eens in Spanje wordt dit ongefilterd racisme, seksisme en Europees superioriteitsgevoel. Wanneer de verteller terugkeert naar Mexico met de as van haar broer worden we weer aan de redenen van vlucht en migratie herinnerd. De gewelddadige moorden, ontvoeringen en verlammende angst waar het hoofdpersonage midden in terecht komt, tonen hoe er ook in Mexico geen plaats meer voor haar is

Ondanks de gewelddadige en diep onrechtvaardige klassenmaatschappijen waarbinnen de vrouwen in het boek zich manoeuvreren, nemen ze geen slachtofferrol in. ‘Het Geluid van een lichaam’ is een verhaal over een gebroken familie, over onrecht, over groot verlies en verdriet, over eenzaamheid, maar ook over liefde. De directe en intieme schrijfstijl verwarmd en leest als een mokerslag. Zeker lezen, al was het maar om collectief in de spiegel te kijken. 

Een late dank je wel aan Das Mag en De Wolken!